Η ΥΓΙΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ Τα νέα παλιά μέτρα για την Επιδημία Γρίπης του 1918 εν Πάτραις
Category : Uncategorized
Το 1918 ξεσπά επιδημία γρίπης ισπανικής. Βρισκόμαστε σε μια Πάτρα όπου έχουν μόλις γίνει οι πρώτες δημοτικές εκλογές με ψηφοδέλτιο (1914) και έχει εκλεγεί ο Δημήτριος Ανδρικόπουλος Μπουκαούρης. Της γνωστής οικογενείας πολιτικών. Η γρίπη δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς φθάνει στην Πάτρα, πάντως από τα δημοσιεύματα με τις αποφάσεις και τα μέτρα φαίνεται πως πολλοί θεώρησαν ότι προήρχετο από τις ακαθαρσίες της πόλης. Τα μέτρα; Θαρρώ πως πολύ δεν διαφέρουν και από τα σημερινά.
Και δες και θάρρος οι αρχές, να λένε ευθέως πως πρέπει να καλύπτονται εντελώς τα φέρετρα, αλλιώς δε θα πηγαίνουν οι ιερείς στις κηδείες.
Δήμαρχος Μπουκαούρης είπαμε; Για να δούμε την τελευταία εικόνα, κατόπιν της λήψεως των περίφημων μέτρων. Ένα ανώνυμο, φρικώδες πτώμα κείται επί ημέρας και σήπεται. Σε ποια οδό ευρίσκεται; Εις την οδό Μπουκαούρη. Έκτακτα!
Η ΥΓΙΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ
ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ
Κυριακή 7 Οκτωβρίου 1918
Τα λαμβανόμενα μέτρα
Δι᾽ ἐγγράφου του ὁ κ. Νομάρχης χθες τὴν πρωῗαν πρὸς τὸν Ἰατρικὸν Σύλλογον ἐζήτησεν, ὅπως συγκληθῇ ὁ Σύλλογος ἀμέσως εἰς συνεδρίαν καὶ ὑποδείξῃ τὰ ληπτέα μέτρα πρὸς καταπολέμησιν τῆς ἐπιδημίας, ὑποβάλῃ δὲ ἐπὶ τῇ βάσει πληροφοριῶν ἑνὸς ἑκάστου ἰατροῦ στατιστικὴν τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μέχρι τοῦδε κρουσμάτων.
Ἀνάλυσις ὑδατος. Ἐπισκευὴ ὁδοῦ
Ὁ κ. Νομάρχης δι᾽ ἐγγράφου του πρὸς τὸν Διευθυντὴν τοῦ Νοσοκομείου κ. Κορύλλον ἐζήτησε ὅπως ἐνεργηθῇ χημικῆν ἀνάλυσις τοῦ ὕδατος τῆς πόλεως. Δι᾽ ἑτέρου δὲ ἐγγράφου του πρὸς τὸν κ. Νομομηχανικὸν ὁ κ. Νομάρχης διέταξεν ὅπως κληθῇ ὁ ἐργολάβος κ. Λυκούδης καὶ προβῇ εἰς τὴν ἄμεσον ἀνακαίνισιν τῆς ὁδοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου ἀποτελούσης ἑστίαν μολύνσεως ὡς ἔχει σήμερον.
Ἐπιθεώρησις Οἰκιῶν
Ὑπὸ τοῦ κ. Νομάρχου κατηρτίσθη Ἐπιτροπὴ ἐκ τοῦ ἐπόποτου τῆς καθαριότητος κ. Μεϊντάνη, ἑνὸς Δημοτικοῦ ὑπαλλήλου καὶ ἑνὸς ἀνθυπασπιστοῦ τῆς χωροφυλακῆς οἵτινες συνοδευόμενοι ὑπὸ δύο χωροφυλάκων θὰ περιέρχονται τὴν πόλιν καὶ θὰ εἰσέρχονται εἰς τὰς αὐλὰς τῶν οἰκιῶν, ὅπως ἐξετάζουν ἐὰν τηρῆται καθαριότης. Ἡ ἐπιτροπὴ θὰ εἰσέρχεται ἐν ἀνάγκῃ καὶ εἰς τὰς οἰκίας.
Λειτουργία Φαρμακείων
Ὁ κ. Νομάρχης ἐπέτρεψεν εἰς ὅλα τὰ φαρμακεῖα, ὅπως λειτουργοῦν καὶ τὰς Κυριακὰς ἐφ᾽ ὅσον ὑπάρχει ἡ έπιδημία. Τὸ μέτρον ἄρχεται ἐφαρμοζόμενον ἀπὸ σήμερον.
Οι σταθμοὶ τοῦ ΣΠΑΠ
Χθὲς ἐκλήθη ὑπὸ τοῦ κ. Νομάρχου ὀ ἐπιθεωρητῆς τοῦ ΣΠΑΠ κ. Πουλῆς καὶ παρεκλήθη, ὄπως διατάξη τάχιστα τὴν ἐπισκευὴν τῶν ἔξωθι τῶν ἀποθηκῶν τοῦ ΣΠΑΠ χώρων, ὥς καὶ τῆς ὁδοῦ τὴς ἀγούσης εἰς αὺτὰς ἀπὸ τῶν στρατώνων ἁγίου Διονυσίου καθότι αὕτη, ὡς αὐτοπροσώπως ἀντελήθφη εὐρίσκεται εἰς οἰκτρὰν κατάστασιν. Διέταξεν ὡσαύτως τὴν ἐπισκευὴν τοῦ χώρου τῦ πρὸ τῶν ἀποθηκῶν τοῦ σταθμοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καὶ τοῦ τμήματος τῆς εἰς αὐτὰ ἀγούσης ὁδοῦ.
Διακοπὴ σχολείων
Ἀπὸ χθες διεκόπησαν τὰ μαθήματα ὅλων τῶν σχολείων Δημοτικῶν καὶ Δημοσίων ἐπί 12 ἡμέρας μέχρι τῆς 18 Ὀκτωβρίου. Ἡ διακοπὴ θὰ ἐξακολουθήση καὶ πέραν τῆς ἡμερομηνίας αὐτῆς ἐάν πραστῇ ἀνάγκη. Ὁ κ. Νομάρχης παρεκάλεσε δι᾽ ἐγγράφου του καῖ τὸν Γενικὸν Πρόξενον τῆς Ἰταλίας, ὅπως λάβῃ τὸ αὐτὸ μέτρον καὶ διὰ τὰ λειτουργοῦντα Ἰταλικᾶ σχολεῖα.
Ἐπίσης ἐζητήθη καὶ παρὰ τοῦ κ. Εἰσαγγελέως τῶν Ἐφετῶν ἡ διακοπὴ τῶν δημοσίων συνεδριάσεων των Δικαστηρίων.
Ζητεῖται Κινίνη
Δια τηλεγραφήματός του χθὲς πρὸς τὸ Ὑπουργεῖον ὁ κ. Νομάρχης ἀνέφερε τὰ τῆς ἐπιδημίας καὶ ἐζήτησε τὴν ἀποστολὴν ἀφθόνου κινίνης τοῦ Κράτους.
Ἡ κάλυψις τῶν φερέτρων
Ὑπὸ τοῦ κ. Νομάρχου ἐδόθησαν διαταγαί εἰς τὴν ἀστυνομίαν, ὅπως ἐφαρμοσθῇ αὐστηρῶς ἡ ἀστυνομικὴ διάταξις, περί καλύψεως τῶν φερέτρων τῶν νεκρῶν κατὰ τὴν ἐκφοράν. Πρὸς τοῦτο ὁ κ. Νομάρχης συνιστᾷ, ὅπως οἱ ἱερεῖς μὴ συνοδεύουν κηδείας, ἂν πρότερον δὲν καλυφθῇ τὸ φέρετρον τοῦ νεκροῦ, διὰ λόγους δημοσίας ὑγιεινῆς.
Ἄλλα μέτρα
Ὀ κ. Νομάρχης θὰ διατάξῃ τὴν ἀπαγόρευσιν ἀπορρίψεως σκουπιδίων εἰς τοὺς λαχανοκήπους διὰ λιπάσματα. Ἐπίσης ἐπειδὴ ἀπαιτεῖται καλὴ δίαιτα διὰ τοὺς κατοίκους, ὅπως ἀντιστῶσι κατὰ τῆς ἐπιδημίας, θα διατάξῃ τὴν ἀπαγόρευσιν ἐξαγωγῆς πουλερικῶν, ὠῶν, σφαγίων καὶ ἄλλων τροφίμων.
Εἰς αυστηρότατα μέτρα διὰ τὴν καθαριότητα τῆς πόλεως προέβη καὶ ὁ Στρατιωτικὸς Διοικητὴς κ. Τριανταφυλλίδης, ὅστις ἔδωκεν αὐστηρὰς διαταγὰς εἰς τὰς περιπόλους, ὅπως ἐπιβλέπουν ἐν γένει τὴν τήρησιν τῆς καθαριότητος.
9 Οκτωβρίου
Ἔτερα μέτρα
Κατόπιν συνεννοήσεως τῶν ἀρχῶν ἀπεφασίσθη, ὅπως τὸ ἀποφασισθὲν μναμόσυνον ὑπὲρ τῶν πεσόντων κατὰ τὸν τελευταίον πόλεμωον, ἀναβληθῆ, πρὸς ἀποφυγὴν συγκεντρώσεως, δεδομένου ὅτι αἱ συγκεντρώσεις εἶναι ἐπιβλαβεῖς, λόγῳ τῆς ὑφισταμένης νόσου.
Ἐπίσης, κατὰ σύστασιν τοῦ κ. Νομάρχου ἀπεφασίσθη, ὅπως προσληφθῶσι καὶ ἔκτακτοι καθαρισταὶ διὰ τὴν πόλιν, προστεθῶσι δὲ καὶ ἕτερα τέσσαρα κάρρα διὰ τὴν ἔκτακτον καθαριότητα. Ἀτυχῶς ἠ περὶ προσθέτων καθαριστῶν καὶ ἑτέρων 4 κάρρων ἀπόφασις αὕτη τῶν ἀρχῶν, ἀναγκαιοτάτη ἄλλως τε, θὰ προσκρούσῃ εἰς τὴν ὑπάρχουσαν ἔλλειψιν ἐπαρκῶν ἐργατῶν κάρρων καὶ ἵππων, διὰ τὴν ἐργασίαν ταύτην τῆς καθαριότητος.
Παρὰ τὰ ἁνωτέρω, ἐλήφθη ἀπόφασις νὰ ἐνεργηθῇ ἔκτακτον ἄφθονον κατάβρεγμα τῆς πόλεως. χρήσιμον ἕνεκα τῆς περιστάσεως.
…
Ἐπιτροπὴ συσταθεῖσα ὑπὸ τοῦ κ. Νομάρχου ἐκ τῶν κ. κ. Ζαχαρᾶ Ἀ Γραμματέως τῆς Νομαρχίας, Τριανταφύλλου μοιράρχου, Μεϊτάνη ἐπόπτου τῆς καθαριότητος καὶ ἐκ δύο χωροφυλάκων περιῆλθε χθές τὰς ἀποκέντρους συνοικίας τῆς ἀρκτικῆς πλευρᾶς τῆς πόλεως καὶ ἐξήτασε τὰς διαφόρους οἰκίας. Παρετηρήθη ὑπὸ τῆς Ἑπιτροπῆς. ὅτι εἰς τὰς πτωχικὰς οἰκίας μετ᾽ ἐνδιαφέροντος ἤρχισαν οἱ ἔνοικοι νὰ επιμελῶνται τῆς καθαριότητος. Ἡ Ἐπιτροπὴ εξήτασε κατόπιν διάφορα καφενεία, ἑστιατόρια καὶ ξενοδοχεῖα. Ἐκ τούτων τὰ ἑστιατόρια τῶν ξενοδοχεῖων Ἀγγλίας καὶ Πατρῶν καὶ τοῦ Ζυθοπολείου Φιξ εὑρέθησαν εἰς αθλίαν κατάστασιν. Εἰς διάφορα καφφενεῖα ἠ Ἑπιτροπὴ κατέστρεψε περὶ τὰς 100 δέσμας παιγνιοχάρτων φρικωδῶς ἀκαθάρτων. Ἡ Ἐπιτροπὴ ἠρκέσθη χθὲς εὶς συστάσεις περὶ καθαριότητος, ἀπὸ σήμερον δὲ θα καταγγέλῃ τοὺς μη συμμορφουμένους πρ`ς τὰς ὑποδείξεις αὐτῆς. Σήμερον θα περιέλθῃ ἄλλας συνοικίας. Ἡ Ἐπιτροπὴ θὰ καταγγείλῃ τοὺς ἰδιοκτήτας τῶν οίκιῶν, ὅσοι δὲν προβαίνουσιν εἰς ἐπισκευὰς σχετιζομένας πρὸς τὴν καθαριότητα τῶν οἰκιῶν των.
Μολαταύτα η καθαριότητα και οι Επιτροπές και όλα φαίνεται πως δεν απέδωσαν.
Καθώς λίγες ημέρες μετά τα περίφημα μέτρα γράφεται η κάτωθι λογοτεχνικότατη Εικών, πάλι στο Νεολόγο Πατρῶν!
Ἐν Πάτραις, 11 Οκτωβρίου 1918
ΦΡΙΚΙΑΣΤΙΚΗ ΕΙΚΩΝ
ΚΥΡΙΕ ΔΙΕΥΘΥΝΤΑ
Θεωρῶ ὑποχρέωσιν καὶ ἀπέναντι τῶν συμπολιτῶν μου καὶ ἀπέναντι τῶν ἀρχῶν μας, αἵτινες μετὰ τόσου ἐνδιαφέροντος επιμελοῦνται τῆς καθαριότητος τῆς πόλεως καὶ μεριμνῶσι περὶ τῶν μέτρων πρὸς ἀντιμετῶπισιν λυσιτελῆ τῆς ἐπιδημίας, ὅπως παρουσιάσω χρονογραφικῶς μίαν εἰκόνα, ἥτις τυχαίως ὅλως ἐνεφανίσθη πρὸ ἐμοῦ χθὲς τὸ ἀπόγευμα ἐν μέσῃ ὁδῷ. Διηρχόμην τὴν ὁδὸν Μπουκαοὐρη (συνοκία ἄνω πόλεως) ὅτε ὀλίγον κάτωθι τῶν φυλακῶν Μαργαρίτη φρικτὴ καὶ ἀνατριχιαστικὴ εἰκὼν ἐνεφανίσθη ἐνώπιόν μου. Εἴς πολίτης νεκρὸς ἕκειτο ἑκτάδην ἐν μέσῃ ὁδᾠ, παρουσιάζων ὅλην τὴν φρίκην τῆς ἀγωνίας τοῦ θανάτου ἐπὶ τοῦ προσώπου, τὸ ὁποῖον ἧτο κατάστικτον ἀπὸ τὰς μυίας, αἵτινες κατὰ σμήνη ἐπτερύγιζον γύρω τοῦ προσώπου, ἐπὶ το στόματος τοῦ ὁποίου ἐζωγραφίζετο ἡ τελευταία ἀγωνία διὰ τῆς ἐκροῆς αφθόνου σιέλου.
Ἐφρικίασα πρὸ τοῦ θεάματος καὶ ζητήσας πληροφορίας παρὰ τῶν γειτόνων, ἔμαθον ὅτι ὁ δυστυχὴς αὐτὸς ἄγνωστος εὐρέθη τὴν πρωῗαν νεκρὸς εἰς ὅ μέρος εὐρίσκετο καὶ παρέμενεν ἐκεὶ τὸ πτῶμα καθ᾽ ὅλην τὴν ἡμέραν, χωρὶς τὸ ἀστυνομικὸν τμῆμα τὸ ἐπανειλημμένως εἰδοποιηθέν,ὥς ἐβεβαιώθην, νὰ σπεύσῃ καὶ μεταφέρῃ ἐκεῖθεν τὸν νεκρὸν εἰς τὸ Νεκροταφεῖον. Καὶ ἥδη ἐρωτῶ. Ποίαν ἀρχὴν βαρύνει ἡ εύθύνη τῆς ἀνατριχιαστικῆς ἐκείνης εἰκόνος τοῦ ἐν μέσῃ ὁδῷ ἐπί ὀλόκληρον ἡμέραν πτώματος ; Καὶ ἡ ἀρχὴ αὐτὴ θὰ συγκινηθῇ τουλάχιστον σήμερον, ὅπως σπεύσῃ καὶ μεταφέρη ἐκείθεν τὸν ἄταφον ἀπὸ διημέρου νεκρόν ; Εἶμαι πολύ περίεργος καὶ θα περιμείνω τὰς ἐνεργείας τῶν ἀρμοδίων, ἀλλὰ καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ὑπευθύνων τοῦ ἀπαισίου θεάματος.
Ξεν. Ε. Πετραλιᾶς